Gino Bartali « Una becana contra la barbaria faissista »

Lu libre conta l’istòria dau Gino Bartali, doas vetz champion dau Torn de França (1938 & 1948) e tres còps dau Giro (1936, 1937 & 1946) e pertant, qu’es pas un libre que parla « becana », luenh d’aquò.

De pertir de quauques tesmonhatges, de copilhatges de premsa, de l’istòria contada d’aqueu goiat de la campanha, vei-nos-quí menats d’aicí los començaments dau Gino coma obrier chas un mecanician, que lu patron eria se-mesma cicliste, jurtà las annadas negras dau faissisme.
Jurtadament, lu Gino es fòrt catolique, e, dins ‘quilhs temps ente lu Vatican eria après negociar son bocin de terra dins la jòuna Italia, los mesma catoliques son de contar dins los que s’opossan au nòu regime.
Lu Gino es catolique e vòu pas estre « instrumentalisat » per lu regime. D’aucuns li damandan de far lu salut faissiste, e se sinha. D’aucuns li perpausan la carta dau partit, eu fai benesir son maridatge per lu papa Pie XI, lu que tuet la lumira dau Sent Sèti lu jorn de la venuda dau Hitler.

• Aquò es contat dins lu filme « Una giornata particolare » :

-!-

L’autor, lu jornaliste, Alberto Toscano, eisplique coma l’archevesque de Florença, Elia Dalla Costa, insistet per ne’n far lu « factor de la libertat ». Aquò consistava de far passar daus faus papiers. Lu cicliste sap que las barras de sa becana son voidas, eu sap los montar e los desmontar, eu sap que beucòp de sodarts lu coneissen e lu daissaren passar… mai que tot, eu sap que sens se, dau monde poden pardre la vita.

La guerra ‘chabada, lu grimpor aviá pas dgautras eideias que de montar sus ‘na bicicleta¿ per ganhar.

Un fòrt-fòrt bon libre que se legís aisadament, fòrt agradiu.

• Lu site de l’esditor (>fr) d’ente es tirada l’eimatge.

Publicités

Encontrar la velorucion dau Peiregòrd

‘Queu bilhet es ‘na virada — avecque l’autorisacion — d’un teiste paregut dins la linga dau Jan-Baptiste Poquelin, aquí sus lu ciber-casernet de Jana sus ‘na becana (>fr- Jeanne à vélo), que lu temps daus congiers, ‘net se permenar dins lu renvers de Peirigus.

Adonc, de que que balha la bicicleta dins Peirigus ? Passat la p’ita permenada, per becana o d’a pè, dins la ciutat coma ò montra lu darnier bilhet (>fr- Jeanne à vélo), veiquí l’encontra mai Olivier, l’un daus dos farjors e animators dau movament de la velorucion dau Peiregòrd, de que parlar sus los sautadors de l’accions militanta a l’accion politica, d’un sens l’autre, aquò dins una vila ente la bicicleta es ‘n’aida per mens d’un per cent dins los desplaçaments.

Espelida e respelida d’un collectiu

« Lu collectiu “velorucion dau Peiregòrd” sautet ne’n 2009, e un an de temps, menet de las operacions dins l’estile dau site “carfree” » quò diguet Olivier. Un nombre pro important de cicliste es l’enchaison de metre ‘na forta preissa sus los automobilstes. Ne’n 2010, l’Olivier menet mesma la soá « pè-mobila » dins las ruas dau centre istorique… i aguet un pauc de monde per se planher, pauc, mas aquò plaguet pas tant qu’aquò. Lu collectiu, quau que siàia, se desjunhet. Fin dau prumier acte.

• Per vieisar l’afar, pau pichar ‘queu liam (>fr)

Ne’n 2014, lu collectiu torna eissir. Per marcar lu còp, Olivier convidet lu jornaliste Olivier Razemon, luquau demoret la setmana, se qu’eriá apres perparar son libre « Coma la França tuet sas vilas ». La granda vila dau Peiregòrd es, coma de las autras visitadas, persentada dins lu prumier chapitre dau libre, dins quauquas pajinas ben escrichas, ente lu jornaliste nota :

« Olivier Razemon relève par exemple que Périgueux détient le record de France de dé-population avec 10000 habitants en moins depuis les années 1960, au profit des communes périphériques. »

• Dins lu canton, lu libre coneiguet lu resson daus raseus mau-dichs sociaus e de la premsa locala (>fr).
• Ne’n parle aquí ne’n lemosin, aquí ne’n francès.

A la fin de 2015, quauquas personas dau collectiu tenteten los chamins per surtir de Peirigus mai ‘na bicicleta, ne’n dietz minutas (>fr), pas mai.

Ne’n 2016, lu collectiu dubriguet un obrador per las becanas, perticipatiu e d’intrada liura. L’obrador situat a Trelissac, sus la via verta, es inaugurat lu prumier de junh. Los centres daus borriers dau Grand-Peirigus son de consent per que las gents dau collectiu poguessen prener las bicicletas gietadas. L’obrador es dubert los dissabdes passat-mieijorn, e damanda solamdament au monde « d’adoptar » la becana desirada. La persona adoptanta deu tornar quilhar los utilhs per sa securitat (frens, lumira…). Rapidament, lu luòc devenguet ‘adressa de fisança per los damandors d’asile, mai de 80 % dau monde. Dau còp, i aviá la còa los jorns de dubertura e las gents dau collectiu agueten quauquas dificultats per far. Decideten de sinhar una convencion mai las associacions acreditadas. Una lista fuguet farjada e daus « rendez-vous » pogueten estre pres. Aqueu sistemi conservet pro de leugiertat per far faça a l’urgença, per cas que ela se persenta.

• De vieisar lu montra-colhon (>fr) que ne’n parlet s’etot.

Una equipa e un eslegit

‘Quò es ne’n granda part per mielhs aigar l’obrador que lu collectiu prenguet la decicion au mes mòrt de se montar ne’n associacion, sens pardre son chafre. Lu Olivier ne’n es lu regent. La aura associacion compta una cinquantena de personas.
D’un autre biais, lu mesma Olivier fuguet eslegit per la comuna, çò que fai qu’eu porta doas casquetas. Sens obludar qu’eu es lu repersentant per la carta generala daus desplaçaments ciclistes.
La dobla casqueta es un ben per aidar l’associacion de trobar un noveu locau, que ‘la deu desmenajar, e, per pesar dins la politica ne’n favor de la bicicleta. Màs, aquò lu manha un pauc, que chascun a de las demandas personalas e que van pas dins la mesma direccion.
Per iò dire autrament, eu es, se-mesma, ad una forcha, d’autant mai qu’eu desira demorar fideu a l‘esperit de contestacion de la velorucion.

Tant ben que mau, eu fuguet a la manòbra per toschar lu planh becana dau Grand-Peirigus. Eu menet l’enquesta de bana coma Hans Kremer, e ne’n persentet la finalitat dins de l’amassada publica, lu 2 de julhet darnier. Eu sap que i a daus agents que ven cap a las mesma eideias, quò que fai que lu planh deuriá estre votat a la davalada, que lu principau punt es de doblar lu percentage daus chaminaments mai una bicicleta.
Per iò far, la vitessa deuriá estre limitada a 30km/h, entau fasent, las becanas poden automaticament rotlar dins las doas direccion. Per l’ora, la vila ò faguet màs dins de las p’itas zonas, a 20km/h (qu’es de dire sens res de fach per las becanas ne’n defòra de poder las far anar dins tots los sens).

Una rua permis d’autras, sinhalada coma « zona per s’encontrar ».

Mai d’un progiers eissits de l’enquesta son apres estre estudiats. La comunautat finança l’obrador e ‘la sonja ad un sistemi per loar una bicicleta.

De son costat, l’associacion aimariá montar une escola per los noveus utilisators, e las novelas utilisatritz, beleu mai un emplec aidat.

Questionat lu temps de l’amassada generala, Olivier desclaret :

« Périgueux se dirige vers une réduction de l’emprise automobile, comme le montre le projet des boulevards. Les gens doivent être découragés de prendre leur véhicule. Ils ne sont pas dans les embouteillages, ils créent des embouteillages. Sur mon vélo, je ne les connais pas et je ne les crée pas. »

Son pas tots los eslegits que viven entau lurs eideias.

Quauques amenajaments

Se pausar

Quò sembla malaisat de trobar un endrech per liar sa becana. Sens obludar que i a una granda quantitat d’aisidas :

Per eisemple, i a nonmàs un aneu sus la Plaça dau Coderc, pertant qu’es l’endrech ente se troba lu sindicat d’initiativa :

Coma un pauc pertot, los afars urbans picats sus los trepadors son utilisats per ‘tachar sa montura :

Davant la piscina, a la surtida de la vila, i a daus arçaus esquipats de que pausar la roda. Son au bon endrech, mas mau eispletats :

Plaça Andre Maurois

La plaça fuguet tornada facha, mai la volontat de balhar a los que van d’a pè una plaça pus granda, mas grand-res fuguet pensat per las bicicletas, d’autant mai que lu mèra sembla dau costat daus merchands per losquaus, faudriá 3 plaças per boticas.

Pont daus Barrís

Lu pont vielhs per intrar dins la ciutat fuguet netiat ne’n 2017, mas, d’enquera ‘na vetz, los ciclistes fugueten obludar segond la velorucion.

« Daissatz liures los ciclistes barrats dins las veituras »

Per saber a quò que sembla una velorucion dins Peirigus, fau gaitar los 3 filmonets tornats un jorn de plueia, au mes de març de 2015, lu temps de la velorucion limeró 5. Çaquelà, i a p’un besonh d’estre un grand nombre per aver rason.

Quauquas becanas dins la vila

Una persona urosa d’anar mai sa bicicleta

Una becana mai un sòu pinhon, tarriblament moderna !

Una femna que fai sas pervicions desempui sa becana.

« La fòrça dau silenci »

Que v’autres atz fusinar dins mon ciber-quasernet ente ‘quò se parla « becana » e veiretz l’utilh d’un librari (>fr-becancaneries) :

Forçadament, quante ‘quò se parla de libres, sei ‘quí ‘ribat. Adonc, coma aviá dins l’eideia de tornar ne’n tren, prenguí de que tener que los trens, aus jorns d’aüei, sabetz quante setz dedins, e d’enquera, pas quante ne’n surtiretz.

I a una culhida de libres qu’es vertadierament ben facha « pi’ta filosofia dau voiatge ». Ai desjà legit lu sus los trens, sus la marcha, ai pauc aimat lu sus… las becanas, mas bon, aime res de tot biais.

« La force du silence » Cristina Noacco

Es un libre ben agradiu de legir.

L’autritz i parla d’ela, un pauc, de sas charchas dau silenci dins un monde clafit de bruchs e d’eimatges.
Eschivem lu costat « mistique » qu’auriá pogut sautar d’un tau subgier, per mants domenis d’estuda : lu silenci d’un canton passat ‘na catastrofa, lu silenci daus sords, lu silenci dins la musica…

Un libreton que la legida ne’n es aisada, mesma un ser de competci’. Pòde pas ne’n dire mai que se taiser es bon per ò servar ‘queu silenci que fai mestier.

• Eimatge tirat dau site de l’esditor (>fr)

200 | 2018/07/04

Français, ce billet est traduit ici (>fr)

Tòst pertit per çò que vai estre per un temps « mon » aventura.
D’abora pertit per far 200km d’un trach, 200km que serán un pauc mens.
Ten, vau las balhar aura las chifras, entau ‘quò será fach :

184 km rotlats dau mandin au mieijorn, ne’n 9:10, per ‘na mejana de 20,19 km/h.

E d’enquera mai : ma becana ‘bilhada d’una sòla biaça fai quauques 18kg, e desempuei l’ivern ai pas ‘chabat de pardre mon gras.

‘Quelas chifras son balhadas, a la vetz perque sei un pauc fiar de iò ‘ver fach, e, d’una autra vetz, per me planhe que sei pas daus melhors. Qu’es entau « un bon lemosin es un lemosin jamai aürós ».

‘Mercres 4 de julhet 2018, jorn daus goiats

Eriá coma un burgaud. Dos jorns de congiers passats de se sonjar sus la becana, a vieisar quò-quí, quò-laï.
E me fau prener aquò, prene pas aquò per pas trainar dau pes per res, programar las foncci’s d’urgença sus lu telefòne inteligent — pòde estre percutat per ‘na veitura, eu comprend que la vitessa ven de frutjar tròp vista e eu ‘pela los secors tot sòu e eu evoïa un messatge a mon frair — preparar las darnièras trufas per aver assez d’energia.
Me despaciente talament aisadament que dès las 4 òras dau mandin eria de’n-pè.
Leva te, barra la meijon e rotla. Entau faguí.

Qu’eriá dau chamin qu’aviá fan — quante a cinquanta ans as pas fach un 200, as mancat ta vida — e la nuech me’n aviá perpausat prò per que lu prenguesse coma un margaud lechadier.

Partissí, la becana fardada davant-darrier daus fuòcs, me ‘bilhat d’un gileton jaune marcat d’una frasòta ne’n esperantò « Demokratio urĝas en Eŭropo ». Partissí dins un silencí clafít daus bruchs de la nuech.

Sei pas conegut per estre fòrt e coratjós, adonc la « Leire per becana » es la benvenguda per un prumier 200. ‘Queu chamin es per las becanas çò qu’una autò-rota es per las veituras, tan iò dire °.

Coneisse desjà los 50 prumiers kilometres, e ilhs son ma marca que ‘ribesse un quauquaren de mau : ‘na roda crebada, me sente mau, un singlar me passa davant, o sabe pas me, avieise dins un champ une socopa volanta…
Los prumiers kilometres son ma marca, e vau suau dins la nuech frescha, a la bròa dau chamin, un chamin tracat per los pas de l’umanitat lu long de Leire.
Daus levats e coijats dau solelh ne’n viguí despuei cinquan… dins la vida. Quitament totjorn sieitat lu cuòu sus de la terra o dau sable, beleu mesma mai un aër un pauc colhon.

Estre d’abora qu’es estre a la poncha dau jorn.
E la poncha dau jorn se persentet coma jamai auriá pogut i sonjar. Un orlutz roge comencet de se montrar. Sabe que passat l’aurelha de Bou — la concha — i a ‘na linha drecha. Sabe lu nom de la vila sus laquala se montre lu brandon.
La drecha es aquí aurá, lu ceu coma Leira son apres chamjats l’un l’autra.
Sei apres segre la drecha, adonc mai-me-tot sei dins lu chamjament que vai de contunh. Lu sòu equilibre es lu que me pòrta sus la becana, e, es aquí que vòle ne’n venir, per la prumièra vetz, ai lu sentiment de me saber sus un autre equilibre, lu que fai tener la becana sus Terra, lu de Terra dins lu cosmòs.
Iò sabe que qu’es un pauc colhon, mas aura lu brandon es pus, qu’es lu solelh, l’arc de lumira es franc rond, eu es crane sus Jargeau.
Iò sabe que qu’es colhon mas me ‘restí lu temps d’una fotografia, pres de stupor davant l’espectacle.
I a res de mistique aquí dedins. I a nonmas la vida vivanta, la beutat dau momint. Res de mai.

Quante torní prener la becana, aviá l’eideia que aura, eriá bon per ‘chabar mon chamin. Res de mau podiá me ‘ribar passat un tau espectacle. E quò fuguet verai, que setz me legir. Sem aquí a mens de 30 km dau despart, e me fau far 200, adonc, vau daissar davalar la liriçitat per pas vos enuiar de tròp.

Lu restant dau chamin, lu mandin, se passet de veire la sauvatgina se desvelhar un pauc pertot dins los champs : de las lebras per cent, de las graulas, de las cervas, un nombre de pas creire d’auseus pertot apres minjar los mascharons… e ne’n daisseten pró per me’n far minjar quauques uns.

Per pas mancar d’energia, tots los chanjaments de paginas dau guide — 30 a 40 km — minja de las fruchas sechas, beuve un còp. Mai-que-tot fase ‘tenci’ de pas ‘gaitar l’ora e la vitessa apres estre enregistradas. Vòle pas m’espaurir per cas que las siguessen meschaëntas.

Estre lu long d’un fluví, aquò vòu dire lu traucar, passar d’un costat, d’un autre. Son gairment los sòus moment que faguí fonccionar la camerà. Aviá enveia de simplicitat. Pas sens las technologias, mas, de la simplicitat : un casernet de rota sus la biaça de davant, pauc de fotografia.

Daus ponts, daus passadors, vei-ne’n-quí daus eisemples :

Qu’es pas Leira 🙂

Pont per lu tren…que jamai deguet passat dessus.

Briare

Chatilhon

que lu pus bra’e es lu pont achanau de Briare : lu second grand momint de l’epopeïa :

La camerà es ‘crochetada a la forcha de la becana.

• Per ne’n saber mai, fusinatz lu site (>fr)

E entau fasent, fau far los kilometres… sòu.

Aquò es aura una certituda, vòle pas, pòde pas far de bicicleta coma los autres.
Passat lu second site nucleare, Belleville per pas ò dire — 120km — , veiquí la prumièra braçada, o beleu « deschambada », que se fai coneisser.
Marda, ai un pau mau a las chambas, e sabe pas ò esgar.
Me pause un pauc, beuve mai, e… de ‘gaitar l’ora me fai comprener que vau tròp vita — mai de 23 — e qu’ai oblidat de chamjar de plateus ad un endrech. Eriá apres forçat sens ò saber.
Bon, ai de tot biais p’una enveai de m’entornar aura, la fiertat — mau plaçada — dins la pocha. Adonc, torne montar e vau mens vista.
Es ad aqueu momint qu’un coquilhard sus bicicleta vòu far un bocin de rota coma me.
Lu tipe, retirat, es pertit mai sas biacas e sa becana de Marselha per far ‘na bocla ne’n passant per Tolosa, Bordeu, Peitieus, Nevers, Lion, Aissa… un pauc sus la Chamin de Compostela, lu perdeque de las coquilhas, un pauc segond sas eideias, segond los 30 km per jorn, beleu 2000km finalament.
Eu es pas meschaënt mas desire estre sòu.
Lu temps de la manòbra d’una esclusa, a la man, minja un pauc, e fugisse lu vielh.

Sancerre se montra mas ai p’unas enveias de grimpar dins la ciutat, adonc contunhe vers… Marseilles-lès-Aubigny.
Sei urós, que ‘n’amija que faguet desjà lu chamin me parlet d’una fòrma d’ecorchiera. Ela vai estre la benvenguda, tan pieg per la chifra ronda, sei ‘braçat.

Un darnier pont, una roda ciclista dins ‘na zona comerciala e lu covent sera dubert per me.
Sei braçat mai uròs.
Ai tengut mon pariatge, ai sens ò voler fach de la cyclò-randonada, ai 4 ans dins ma testa e parte a la descuberta dau monde.

L’accuelh au covent es bon, la chambra es l’anciana d’una monjeta. I a pas de decoraci’. Fai freschilhós dins los corredors. Sei benaise.

Vau i durmir 4 nuechs lu temps de la Veloruci’ Universala. Ò contarai un autre jorn.

° sus la totalitat dau chamin, ai crosat un bon 100 de bicicletas, mens de 40 banhòlas, un pauc mai de 10 pietons.

Daus ostatges lechadiers

Coma sei pas demest los que van toschar gròs per lu concors dau « lector dau Vau », balhe aquí mon pitit teiste. Dueinan, i tornarai, de segur.
_____

Los ostatges erián lechadiers

Tot destombat, lu jau de la giroleta virava e revirava coma un beu diable dins las ventadas de l’Autan. « Bau ! » un bruch coma un còp de fusilh veniá de se far auvir sus la plaça de l’egleisa de Briguelh*. ‘Na petarrada vista seguida d’un bruch de veire que s’esbocina « bradadau ! »

Davant la gleisa, l’aër eriá d’enquera charjat d’aqueu bruch, nonmàs bon per ne’n essorlar tot lu canton, que la pòrta d’una meijon se dubriguet e laisset surtir ‘na man ‘trapar un goiat apres jugar a far daus pin-pons mai ‘na veitura roja. Ad un autre ostau, los contravents fugueten barrats còp-sec. ‘Quò montava brun dins los ciaus per delai los tuquets*.
Guilhemeta aguet tòst traucar la p’ita plaça que la petada veniá de chas ilhs, ‘na petada granda de bana coma una cridada bela daus goiats.

— Migretz pas, Charlòta, Malik vai lu tirar d’aquí. Aiatz fisança !

‘Qu’eriá beleu la vintena vetz que la bona amija disiá quò-quí per assegurar la paubressa qu’avieisava, un mochador a las pòtas, la cosina d’ente s’eriá eschapat lu bruch. Totas doas erián ‘catadas a quauques metres de l’endrech ente se jugava lu drama : Enzo-lu-raschòs gardava ne’n ostatge un goiasson.

Çò que poviá far un goiat a las quatre oras de l’apres-mieijorn ad aquel endrech ? Degun semblava ò saber. Tot çò que lu monde teniá per segur, qu’es que l’Enzo eriá enrabiat.

Enzo aviá gaireben jamai ‘gut de chaënça dins sa corta vita. Daissat per mòrt dins ‘na chavada* per sa maire, son paire qu’eriá pertit sans jamai aver balhar d’adreiça, fin finalament, jòune adulte, eu aviá estat adoptat per ‘quilhs gents dins lu vilatge. ‘Questa familha fuguet bona per lu Enzo, tota plena d’amor, ela li balhet de l’educacion, mas, quau siàia, l’òdi de l’umanitat continuet de frutjar jorns apres jorns dins lu seu cur nafrat, tots los jorns un pauc mai, coma toschat per lu diable.

Malik, la novela testa de la poliça locala deviá aura menar l’afar, e mai-que-tot, portejar l’eifant. Per un còp que quauquares se passava dins lu canton faliá que ‘quò siguesse la fauta a ‘quela ronha d’Enzo.

— Laissa surtir l’ostatge, Enzo ! Fai te preisonier ! Cridet-eu tras la pòrta. Pòdes ne’n surtir sens prejudicís ! Te fau nos dire çò qu’esperas de n’autres.

P’un bruch s’eschapava de la cosina.

La plaça dau vilatge eriá voida, banhada dau solelh d’un apres-mieijorn d’aust. Solas las rapietas avián l’eime de se montrar. Lu jau de la gleisa eriá de virar au vent, dau naut dau cluchier, dins un bruch òrre qu’auriá espaurit ‘na torna.

— Vos enmalicietz pas, Malik vai tirar d’aquí vòstre nanet.
— Perque eu se troba au mitan de tot aquò, purava la Charlòta, perque ?
— La destinat, aures… podem res i far, cò-diguet per l’assuausar Johana.

La bona amija se sonjava pertant que per fòrça de daissar far los goiats, un jorn, vos minjan la sopa sus l’eschina. De que que ‘queu-d’aquí fasiá dins ‘na cosina, a las quatre oras de l’apres-mieijorn, esmai siguessem un dimercres. Afe, ‘mercres o pas ‘mercres, degun zò sabiá. Aquò chamjava grán res dins l’afar, aura, faliá paiar l’òia* d’una meschaënta educacion.

Las gents s’interrojavan quante un bruch se faguet entendre dins la peça. Coma dire, un bruch tant agradiu que las sonoritats d’un chabretaire apres far los reglatges per sa musica. Malik taschet de ‘gaitar per lu trauc dau barrador quò qu’eriá. Eu aperceguet l’armarí de las confituras, duberta.

— Los ‘vieise davant… n’i a un chause apres botjar… non, pas ‘quò !
— De que qu’ilhs fan ? Damandet Charlòta.
— Lu bruch deviá estre lu de la pòrta de l’armarí, e aura, non, non, pas aquò, Enzo es ‘trapat de trempar…

« Mas, de que que se passa aquí ? De que qu’es ‘queu roje d’empertot ? De que que v’autres setz apres far dins la cosina ? ‘Natz jugar alhors ! » quò-cridet Guilhemeta mai ‘na gròssa votz darrier los eifants, per los espaurir, resmai.

De las faças sangbegudas se torneten endevers la maira espofida de rire, de las faças bassez surpresas per l’imprevuda. Johana, sa filha de 9 ans, Charlòta mai Malik los filhons daus veisins erián apres jugar au raubaire e la poliça coma Lucas, son darnier de 7 ans. Un Lucas un pauc embrenat, que teniá dins sos braçs un margaud enconfiturat a la tomata mai-s’etot, lu Enzo. Lu margaud miaulet una vetz, coma per se desfendre per avança.

— Qu’es Enzo que faguet davalar e petar lu topinot de confitura ! Digueten de consent los goiats, las mans plenas de confitura.
— N’autres erián menaçadas per Enzo-lu-raubaire, contet Johana. Aürosadament lu comissari Malik venguet per nos sauvar.

La maire s’espofidet de rire davant los eifants que se meteten de rire ilhs-tot.

Pres las mans dins un topinot de confitura mau cuecha, o beleu de la confitura fermentada, marchatz saber, l’istòria se terminet agradivament per lu gostar.

Lucas aprofeitet dau momint per gietar lu margaud per la fenestra.

⁂

Lu margaud se viret, miaunet ‘na vetz de mai e se metet de ‘gaitar l’ombra dau jau picat sur la gleisòla. Sus lu balet*, l’ombra virava sos lu soleilh e tornava virar au vent. Aquò li ne’n balhava.

— Un jorn, semblava-t-eu se sonjar, ‘quela-quí de jalinaria, ‘la vai i passar !

_____
* Briguelh es una comuna situada dins lu departament francès de la Charanta.
* Los tuquets son de las colinas.
* Una chavada es un fossat.
* Paiar los pòts cassats.
* lu balcon.