Ja, ich habe ein neues fahrrad.
L’estiu passat, ‘guí còp per còp tres accidents d’anar trabalhar, fau creire que trabalhar tua, lentament mas segurament.
La prumièra vetz un peneu qu’esclatet, lu lendeman, la roda que s’esbolhet a son axe e la setmana d’apres, ‘na banhola que manquet m’esbolhar ; aguí paur e m’esvedelí, sens res me cassar, aürosadament, mas la becana minjet un pauc dau trepador.
Torní tot quilhar de’n pè mas veiquí, coma iò disset l’autre : « aura la vai marchar mens be ».
Mai-que-mai, comptí que ne’n 10 ans de temps, faguí mai de 40 000 km, que queu VTT m’eriá revengut a beleu 0€01 dau quilò-metre.
Sabetz que sei maucressant, beleu un pauc supersisticiós0, e 3 sinhes entau fau los legir, los comprener, lurs balhar ‘na sinhificaci’… Per mon perron, me disí, perque me’n dise de las chausas, que beleu, lu cofre-fòrt, perdon, lu porta-monada poriá s’ubrir un pauc per ne’n chamjar, de becana, que pòde beleu investir per participar mai-me-tot a la relança dau païs e far se barrar las boticas daus apoticarís que ganhan tant desempuei que la gent se botjan pus e minjan de la marda davant la televicon.
Sus la vielha becana, i a de las chausas de far reparar, de las chausas sus laquelas ai p’una coneissança. ‘Quò seriá màs un afar de pedala1, mas non, fau tot chamjar, la casseta de darrier, los dos deralhors maitot, la chadena, lu fren de darrier…
La gent de la descreissança (>fr) coma los de l’obrador becana (>fr) porián m’aidar per ganhar ne’n autonomia, mas, mas, mas, passí davant un magasin de bicicleta (>fr) e, veiquí la p’ita musica que juga : 10 ans… fai te plaser… balha lu vielh a quauqu’un…
Los diaus s’i meteten : Shimanò© vòu te parlar, i a Fixie que passará te charchar, Nexus© pòt davalar daus ciaus per te montrar son poder, V-Brake© me passet par lu nas… pertot, ilhs erián pertot, a la surtida de la gara, alinhar coma daus sodards, parrier dins la rua, tint-tint-tint faguet ‘na divessa per me dire de me tirar dau chamin.
E puei sei mai fort de gola que per de v’rai. ‘Ní sus la tiala gaitar un pretz, puei dos, puei anguí dins los magasins, ‘tencion, pas de supermerchat coma Chinathlon o Go-dròga, non, non, non. Daus « pitits » revendors, que ilhs maitot aura fau ‘nar los querre dins las zonas, afe, es entau.
E puei las vacanças ribeten, un pauc de temps per se pensar, soschar.
E puei las fuelhas d’impòst ‘ribeten per me dire que ne’n deviá pas mai e que poviá far quò que vòle de ma moneda mesa de part, coma ò fai la recomandosa, per eschivar lu malur.
Ooooooooooooo ! Me veiquí apres tornar fusinar la tela, que « cal pas disir aital » Ooooooooooooo ! Lu vòle entau, e puei non, entau, o b’etot… Ooooooooooooo ! E ne’n parle un pauc ad una amija, puei son òme ‘riba e me fai legir lu jornau de la Descreissança Nacionalista ; non, pas d’aluminium2, Ooooooooooooo ! I a ‘na botica duberta desempuei lu mes de junh a tres cent metres de chas me Ooooooooooooo ! Ne’n fase daus raibes la nuech. E quò vai v-òc-es !
Bon, me fau far un caier de charja, mai daus criterís objectius, e veiquí quò que quò balha :
E puei, tornar far los comptes perque la moneda mesa de part es pas pró sufisanta.
Fusinar un darnier còp la tiala, afe principaladament lu fòrom velotaf (>fr) per segre los eivís daus uns, daus autres, de gent qu’an en ‘chaptar daus parriers.
Sus ‘queu fòrom, descubrí que lu monde de las becanas-velò-bicicletas es un pauc coma per lu patoes-linga-d’òc-occitan. I a de las chapelas.
Afe, vau pas desvelopar ‘queu punt totaura. Per mon perron, mete pas longtemps ‘vant de chusir mon camp, non solament perque ma fuelha es emplida de criterís « racionaus », mas perque maitot charche pas la « puretat » per la « puretat ». Ne’n coneisse de la gent que ‘vançan pas de totjorn charchar ‘na rason per res far. ‘Tenci’, fase ‘na diferença d’intra « ne res far » e « far res » ; « far res » es far quauquares, « res far » es se tripotar l’embonilh quò qu’una bona psichanalisa devriá aidar de ‘restar far.
Per iò dire tot emb-d’una, los conselhors son pas los utilisators3.
Sus la tiala, descubrí que per chausir sa becana, ‘na marca vòu pas dire grand chausa, perque ‘la pòt semblar Francèsa, o Portugèsa mai estre dins un grope Canadian e ‘la becana ‘semblada dins ‘n autre païs.
Es la tipessa de Cultura-Velò (>fr) que me iò diguet la prumièra : « quauque 90 % daus cadres son farjats per Giant ®, es entau, en defòra de quauques specialistes per la competici’ ».
- De legir ‘quilhs 3 papierons (>fr) : « fabricaci’ daus cicles » « ente es fabricat mon cadre » e « ‘chaptar francès ».
Dau costat francès de la fòrça pedalistica locala quò sembla tant esclairat que dins lu cu d’un lop, fau gaitar alhor per ‘na becana facha d’acier, « made in Europe » e venduda dins lu canton, perque son los principaus criterís.
Desjà, acier e botica locala… ‘tent te, la botica etiquetada… a 3 pas de chas te, ‘la vend pas daus… KalKhoff®.
La lum seriá alemanda ? Pertant niveu cadre, quò sembla un pauc parrier, mai-que-mai son ne’n aluminium, fòra d’i metre lu pretz e de ‘chaptar chas Patria® (>de) per eisemple, o aquí dau costat daus francès (>fr) (emai ‘quò siguesse dins ‘n’autra chapela que la ente jugue). Aquí atz ‘na bicicleta ne’n acier farjada ne’n Euròpa, segur, mas, pas per mon porta-moneda4. Mas, de charchar dau costat daus « generalistes » alemands me menet chas Cycle-Union (>de), mai-que-mai chas Vsf Fahrrad Manufaktur ® (>de).
- De visar, lu site dau sindicat (>fr) francès dau cicle.
Las gamas daus alemands son pas fachas parrièras que chas Gitana® per balhar un eisemple, ente i a 36 bicicletas per aquò, 36 per quò d’aquí e 36 autras per quò-laï, chas los alemands, i a ‘na marca dau grop per quò-quí, per ‘quò-laï, doas bicicletas, autrament ‘netz veire chas un autre. ‘Tenci’, es ‘n’analisa lu pitit det sus la rata, un pauc de finessa balhariá un autre eivís.
Lu cadre acier dau T100 es lu mesma dau T300, la diferença de pretz, quitament lu doble, es dins la qualitat daus esquipaments. Forçament, la gent de chas Ciclable (>fr) me fagueten essaiar lu T400, normalament per avisar la nautor dau cadre, me songe que ‘quò es per me frustrar. Pitits ‘quela becana, ‘guí lu sentiment de passar de ma 2cv ad un 19 tònas5 montat sus suspenci’s idraulicas, afe, lu sentiment durará pas tant que las feiras de Chabanès.
Quau que siàia, quò es queu-quí que vòle, me le fau, coma sei pas tant riche que lu Cresús, comande lu T100.
Quinze jorns apres, vei-lu-quí chas Ciclable Orleans (>fr), ‘na miravelha en defora dau volant4 e de las pedalas, forçament las pedalas1…
Eu arribet 15 jorns apres, e davalí 100 m apres, passat la rua, m’esvenlí sus un carton que glisset sos la pluèia, m’esvedelí mesma pas 2 minutas apres ‘ver quitat lu magasin ; lu problema semblava pas estre la becana mas lu bonòme, e aquò, quò sirá dins ‘n autre bilhet.
- Per lu momint, podetz ‘nar legir un bilhet sus las chaussuras per minja-raiças integristes (>òc).
_____
0 – E ! De las vetz, sabem pas. 1 – ‘netz pas me desnonçar e me far bastre, es de l’umor. 2 – La Decreissança limerò 102 – setembre de 2013. 3 – E darrier tota senta verja i a un sistemí totalitarí de conhat. 4 – Jamai aürós ‘queu-quí. 5 – Mesfiatz v’autres, ai lu permis.
Rapieta 